Netcongestie in Nederland: Wat kun je hier als bedrijf tegen doen

In een wereld die steeds afhankelijker wordt van elektriciteit, groeit ook de druk op onze energie-infrastructuur. Helaas kan het elektriciteitsnetwerk deze toenemende vraag niet altijd aan, wat leidt tot een groeiend probleem: netcongestie. In deze blog leggen we uit wat netcongestie precies is, welke gevolgen het heeft en vooral wat je er als onderneming tegen kunt doen.

Wat is netcongestie?

Netcongestie ontstaat wanneer het elektriciteitsnetwerk onvoldoende capaciteit heeft om de hoeveelheid opgewekte of verbruikte energie te verwerken. Dit kan leiden tot leveringsproblemen, netwerkoverbelasting en zelfs stroomuitval.

Een belangrijke oorzaak is de sterke groei van hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie. Deze bronnen zijn vaak geconcentreerd in specifieke gebieden met veel zon of wind, wat leidt tot pieken in de opwekking. Bovendien zijn deze bronnen weersafhankelijk, wat de voorspelbaarheid en stabiliteit van het netwerk bemoeilijkt.

Ook de toenemende elektrificatie van de samenleving — denk aan warmtepompen, laadpalen en elektrische voertuigen — verhoogt de druk op het net. Netbeheerders in Nederland zijn daarom druk bezig met netwerkuitbreidingen, maar dit alleen zal niet voldoende zijn. Aanvullende oplossingen zoals batterijsystemen zijn noodzakelijk om netcongestie tegen te gaan en de energietransitie te versnellen.

Wat zijn de gevolgen van netcongestie?

Netbeheer Nederland biedt op zijn capaciteitskaart een overzicht van de huidige situatie in Nederland met betrekking tot de afname en teruglevering van elektriciteit (zoals te zien in de afbeelding hieronder). De kaart toont per postcode de capaciteit voor afname of teruglevering voor grootverbruik en geeft aan waar congestie optreedt. Zoals de kaart laat zien, is er in Nederland een aanzienlijk tekort aan transportcapaciteit, wat leidt tot wachttijden voor het verkrijgen of verzwaren van een elektriciteitsaansluiting. Hierdoor kunnen bedrijven bij de bouw van nieuwe locaties bijvoorbeeld lang wachten op de benodigde aansluiting.

Daarnaast kan een onderneming in een gebied met congestieproblemen zijn verbruik niet vergroten en dus de bedrijfsvoering niet uitbreiden. In het geval dat er nieuwe machines, laadpalen of andere grootverbruikers moeten worden geplaatst, zal een uitbreiding van de aansluiting namelijk lang kunnen duren. Sommige bedrijven kunnen daarnaast in gebieden waar teruglevering niet mogelijk is in eerste instantie geen hernieuwbare energiebronnen plaatsen en dus niet verduurzamen. Of zij moeten ervoor kiezen om de hernieuwbare bronnen uit te schakelen zodra er meer wordt opgewekt dan verbruikt, om teruglevering te voorkomen. Dit belemmert dus direct ook de snelheid van de energietransitie. Daarbij komt dat er door netcongestie vaker stroomuitval zal plaatsvinden. Dit is voor huishoudens uiteraard al vervelend, maar voor bedrijven kan dit ook aanzienlijke economische schade veroorzaken.

Wat kun je tegen netcongestie doen?

Wanneer je als bedrijf te maken krijgt met congestieproblematiek, heb je verschillende opties om dit tegen te gaan. Als je bijvoorbeeld wilt uitbreiden, maar niet genoeg capaciteit voor beschikbaar hebt op de elektriciteitsaansluiting, kun je een batterij inzetten om deze capaciteit door middel van peakshaving te vergroten. Bij peakshaving slaat een batterijsysteem tijdens daluren (goedkope) energie op en levert deze energie tijdens piekuren. Zo blijf je onder het gecontracteerd transportvermogen en wordt energie op efficiëntere wijze ingezet. Met een slim aangestuurd batterijsysteem kun je in sommige situaties meerdere honderden kilowatts aan vermogen toevoegen aan je huidige aansluiting en zo zonder probleem laadpalen, machines of andere grootverbruikers integreren in je bedrijfsvoering. Als je een batterijsysteem inzet als ‘congestie-verzachter’, kun je zelfs voorrang krijgen op de wachtlijst voor een verzwaring van de elektriciteitsaansluiting van de Autoriteit Consument & Markt.

Als je geen energie kunt terugleveren, kun je als bedrijf kiezen voor een zero feed-in systeem, waarbij overschotten van duurzaam opgewekte energie worden opgeslagen in een batterij voor later gebruik. In het geval dat de batterij vol zit en er nog steeds overproductie plaatsvindt, kunnen de zonnepanelen door middel van curtailment worden begrensd. Zodra je van de netbeheerder akkoord krijgt om terug te leveren, kan dit weer worden omgezet. Hierna zal er dus geen curtailment meer plaatsvinden na overproductie met een volgeladen batterij, en zal de overcapaciteit tegen vergoedingen worden teruggeleverd aan het net.

Daarnaast kun je een batterijsysteem door middel van sturing op onbalansmarkten inzetten om netcongestie tegen te gaan. Dit kan ook in combinatie met andere gebruikstoepassingen. Wanneer je bijvoorbeeld je capaciteit gaat uitbreiden met een batterij, kun je ervoor kiezen om een iets groter systeem te plaatsen dan dat je eigenlijk nodig hebt, om de extra capaciteit en vermogen in te zetten voor onbalans sturing. Wanneer er een overschot aan energie is op het net kan dit worden opgeslagen en wanneer er een tekort is kan energie worden vrijgegeven. Op deze manier kun je bijdragen aan het stabiliseren van het elektriciteitsnet en tegelijkertijd hiermee geld verdienen, wat de terugverdientijd van de batterij verkort. Wanneer er onbalans ontstaat en je als bedrijf je energie en opslag vrijgeeft aan de netbeheerder, krijg je hier namelijk forse vergoedingen voor.

Verken de mogelijkheden voor jouw onderneming

Loopt jouw onderneming tegen congestieproblemen aan en wil je dat dit op korte termijn wordt opgelost? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek waar we de mogelijkheden van een batterijsysteem, in eventuele combinatie met andere middelen als zonnepanelen en slimme sturing aan je kunnen voorleggen.